En alle tijd die je bewaren wou
verkruimelt langzaam in je hand en waait naar zee
Spinvis
Jaren geleden was ik onderdeel van een groep van ongeveer zeventig mensen die via internet mixtapes voor elkaar maakte. Elke maand werden koppels gemaakt die, volgens een vooraf vastgesteld thema, hun muziekverzameling doorspitten om de ander een waardevolle compilatie cadeau te kunnen doen. Er viel in wat je toegestuurd kreeg altijd iets te ontdekken en iets te herkennen.
De deelnemers zaten over de hele wereld. Er was een maand waarin het thema de muziek van je thuisland was. Ik maakte een mixtape met Nederlandstalige nummers. Ik koos een foto die als voorkant dienst kon doen, een klein bootje aan een rivier onder een Hollandse lucht, opende Photoshop en zette de titel in de foto. En alles gaat voorbij.
Toen ik het geheel online had gezet, mailde ik mijn mixtape-partner dat het af was. De ontvanger was de Nederlandse taal niet machtig, dat wist ik. Maar ik had de hoop dat de muziek, de klank van de woorden en het gevoel dat eronder lag, de taalbarrière konden breken. Dat het kon laten horen wie we zijn.
Het nummer waar de titel uit onttrokken was, kun je vinden op YouTube. Het is het eerste resultaat op de zoekterm ‘oevers van de tijd’.
Het is, misschien wel, Nederland.
Want zoals met alles is ook dit land veelzijdiger dan het zich aan de oppervlakte wellicht laat aanzien. We zitten niet allemaal achter onze gordijnen aardappelen te schillen, bang voor de Marokkaanse buurman, boos op de Grieken, harteloos tegenover Angolese jongetjes.
We bouwen schommels, en speeltuinen, en dakkapellen. We planten bomen in een keurige rij langs het asfalt. We kijken naar voetbal op televisie, met het bord op schoot. Als het november wordt, verbergen we onze handen in de mouwen van onze jas en proberen we ons te herinneren waar we de handschoenen aan het eind van de vorige winter hebben opgeborgen.
Als het sneeuwt, gaan onze treinen stuk. We klagen, maar we praten ook met elkaar in die stilstaande coupés, tussen de mist van de weilanden. Als de conducteur iets omroept, zijn we allemaal stil.
Nederland valt niet te vangen in een personificatie. Als dat wel het geval was, dan zou ik graag hebben dat het de man van het YouTube-filmpje was. Hij heet Spinvis. Hij staat ook op Crossing Border, op zaterdag, vanaf 19:00. Misschien laat hij horen wie we zijn.